Opublikowano: 15.09.2010
Polskie Towarzystwo Leśne - stowarzyszenie działające od 1882 roku, liczące obecnie ponad 4500 członków, w poczuciu troski i odpowiedzialności za stan polskiej przyrody i lasów, zdecydowanie sprzeciwia się próbie włączenia Lasów Państwowych do sektora finansów publicznych, widząc w tym realne zagrożenie dla realizowania w gospodarce leśnej konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju.
W świecie i w Polsce rośnie współcześnie znaczenie lasów nie tylko jako źródła zasobów surowców determinujących rozwój cywilizacyjny ale także realizujących dziesiątki innych funkcji niezbędnych do zachowania ciągłości życia na Ziemi.
Lasy Polskie, spełniające wielorakie – ochronne, społeczne i produkcyjne - funkcje na poziomie wspólnotowym, krajowym, regionalnym i lokalnym są fundamentem życia przyrodniczego i rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa. Potrzeba czynnej ochrony ekosystemów leśnych znalazła wyraz w konwencjach międzynarodowych i polityce Unii Europejskiej, czego przykładem są konwencja klimatyczna, konwencja o różnorodności biologicznej, dyrektywy siedliskowa i ptasia budujące program Natura 2000 oraz liczne polskie ustawy i rozporządzenia ministra środowiska..
Prowadzona w Polsce przez dziesięciolecia odpowiedzialna i skuteczna polityka i gospodarka leśna, zaowocowała wyznaczeniem na 38% obszaru polskich lasów obszarów Natura 2000, a wcześniej licznych parków narodowych, rezerwatów i parków krajobrazowych, efektywnie chroniących całe zasoby leśne, w tym różnorodność genów, gatunków, siedlisk i krajobrazów. Dotychczasowe osiągnięcia Lasów Państwowych, tak wysoko doceniane na arenie międzynarodowej, mogły być uzyskane miedzy innymi poprzez ich samodzielność finansową.
Ustrój polskich Lasów Państwowych, w tym system ich finansowania, to przykład mądrej i udanej transformacji ustrojowej ostatnich 20 lat. Wypracowane w tym czasie cele i zadania leśnictwa umożliwiły nie tylko skuteczną ochronę polskich zasobów leśnych i ich stały wzrost - ale także rozwój gospodarczy kraju. Również wcześniej, w ciągu 90 lat istnienia Lasów Państwowych Państwo Polskie rozumiało specyfikę gospodarki leśnej, nie włączając jej świadomie do sfery finansów publicznych.
Specyfika zarządzania zasobami przyrody w sytuacji zachodzących globalnych zmian klimatycznych i coraz częściej występujących klęsk żywiołowych, jak huragany, pożary, susze, choroby, gradacje owadów, powodzie, zanieczyszczenia przemysłowe powietrza, wody i gleby, wymaga szybkiego i sprawnego reagowania na skutki tych zmian i zjawisk. Pozbawienie Lasów Państwowych narzędzia skutecznego zarządzania finansowego w tych sytuacjach doprowadzi do zwielokrotnienia skutków klęsk i nieodwracalnej deprecjacji ekosystemów leśnych.
Lasy Państwowe muszą posiadać rezerwy finansowe, gdyż nigdzie na świecie nie ubezpiecza się zasobów leśnych z powodu zbyt wysokiego ryzyka wystąpienia negatywnych zdarzeń. Nieznane są również przykłady efektywnego funkcjonowania organizacji gospodarczych, które nie dysponują rezerwami i bieżącymi środkami obrotowymi - dlatego też polski model zrównoważonego leśnictwa wymaga zdecydowanie innego aniżeli budżetowy system finansowania.
Dokonane w ostatnich latach zmiany w finansowaniu leśnictwa w Czechach, na Słowacji czy w Niemczech, polegające na pozbawieniu lasów państwowych samodzielności finansowej, szybko doprowadziły do deficytowości leśnictwa i trudnych do odwrócenia zmian w środowisku a także pociągnęły za sobą negatywne skutki społeczne.
Realizując rozwój pozaprodukcyjnych funkcji lasu, w szczególności ochronę przyrody, kształtowanie i ochronę różnorodności biologicznej, edukację ekologiczną, masową turystykę i wypoczynek – Lasy Państwowe ponoszą znaczne wydatki finansowe bez możliwości ich zrekompensowania. Przejście na planowanie i finansowanie budżetowe, w obecnej i przewidywanej na najbliższe lata polityce minimalizowania wydatków budżetowych, musi doprowadzić do zaniechania realizacji tych funkcji i trudnych do odrobienia strat w ekosystemach. System finansowy LP ma cechy systemu motywacyjnego. Eliminacja samodzielności finansowej zniweczy wolę doskonalenia, która w gospodarce leśnej decyduje o sukcesie gospodarczym i wyniku finansowym.
Polskie Towarzystwo Leśne apeluje, aby w imię odpowiedzialności za polską przyrodę i zachowanie jej walorów dla przyszłych pokoleń oraz zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego państwa nie niszczyć sprawdzonego w praktyce modelu funkcjonowania Lasów Państwowych pod presją bieżących potrzeb ograniczania deficytu budżetowego.
Polskie Towarzystwo Leśne uważa, że leśnictwo polskie, rozumiejąc trudną sytuację budżetu, nie powinno uchylać się od partycypacji w ograniczaniu deficytu finansów publicznych – jednak cena, którą Lasy Państwowe musiałyby ponieść, nie może doprowadzić do pogorszenia ich stanu w stopniu, który ograniczyłby spełnianie ich funkcji teraz i w przyszłości.
Prowadzona w Polsce przez dziesięciolecia odpowiedzialna i skuteczna polityka i gospodarka leśna, zaowocowała wyznaczeniem na 38% obszaru polskich lasów obszarów Natura 2000, a wcześniej licznych parków narodowych, rezerwatów i parków krajobrazowych, efektywnie chroniących całe zasoby leśne, w tym różnorodność genów, gatunków, siedlisk i krajobrazów. Dotychczasowe osiągnięcia Lasów Państwowych, tak wysoko doceniane na arenie międzynarodowej, mogły być uzyskane miedzy innymi poprzez ich samodzielność finansową.
Ustrój polskich Lasów Państwowych, w tym system ich finansowania, to przykład mądrej i udanej transformacji ustrojowej ostatnich 20 lat. Wypracowane w tym czasie cele i zadania leśnictwa umożliwiły nie tylko skuteczną ochronę polskich zasobów leśnych i ich stały wzrost - ale także rozwój gospodarczy kraju. Również wcześniej, w ciągu 90 lat istnienia Lasów Państwowych Państwo Polskie rozumiało specyfikę gospodarki leśnej, nie włączając jej świadomie do sfery finansów publicznych.
Specyfika zarządzania zasobami przyrody w sytuacji zachodzących globalnych zmian klimatycznych i coraz częściej występujących klęsk żywiołowych, jak huragany, pożary, susze, choroby, gradacje owadów, powodzie, zanieczyszczenia przemysłowe powietrza, wody i gleby, wymaga szybkiego i sprawnego reagowania na skutki tych zmian i zjawisk. Pozbawienie Lasów Państwowych narzędzia skutecznego zarządzania finansowego w tych sytuacjach doprowadzi do zwielokrotnienia skutków klęsk i nieodwracalnej deprecjacji ekosystemów leśnych.
Lasy Państwowe muszą posiadać rezerwy finansowe, gdyż nigdzie na świecie nie ubezpiecza się zasobów leśnych z powodu zbyt wysokiego ryzyka wystąpienia negatywnych zdarzeń. Nieznane są również przykłady efektywnego funkcjonowania organizacji gospodarczych, które nie dysponują rezerwami i bieżącymi środkami obrotowymi - dlatego też polski model zrównoważonego leśnictwa wymaga zdecydowanie innego aniżeli budżetowy system finansowania.
Dokonane w ostatnich latach zmiany w finansowaniu leśnictwa w Czechach, na Słowacji czy w Niemczech, polegające na pozbawieniu lasów państwowych samodzielności finansowej, szybko doprowadziły do deficytowości leśnictwa i trudnych do odwrócenia zmian w środowisku a także pociągnęły za sobą negatywne skutki społeczne.
Realizując rozwój pozaprodukcyjnych funkcji lasu, w szczególności ochronę przyrody, kształtowanie i ochronę różnorodności biologicznej, edukację ekologiczną, masową turystykę i wypoczynek – Lasy Państwowe ponoszą znaczne wydatki finansowe bez możliwości ich zrekompensowania. Przejście na planowanie i finansowanie budżetowe, w obecnej i przewidywanej na najbliższe lata polityce minimalizowania wydatków budżetowych, musi doprowadzić do zaniechania realizacji tych funkcji i trudnych do odrobienia strat w ekosystemach. System finansowy LP ma cechy systemu motywacyjnego. Eliminacja samodzielności finansowej zniweczy wolę doskonalenia, która w gospodarce leśnej decyduje o sukcesie gospodarczym i wyniku finansowym.
Polskie Towarzystwo Leśne apeluje, aby w imię odpowiedzialności za polską przyrodę i zachowanie jej walorów dla przyszłych pokoleń oraz zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego państwa nie niszczyć sprawdzonego w praktyce modelu funkcjonowania Lasów Państwowych pod presją bieżących potrzeb ograniczania deficytu budżetowego.
Polskie Towarzystwo Leśne uważa, że leśnictwo polskie, rozumiejąc trudną sytuację budżetu, nie powinno uchylać się od partycypacji w ograniczaniu deficytu finansów publicznych – jednak cena, którą Lasy Państwowe musiałyby ponieść, nie może doprowadzić do pogorszenia ich stanu w stopniu, który ograniczyłby spełnianie ich funkcji teraz i w przyszłości.
110 Zjazd Delegatów Polskiego Towarzystwa Leśnego
Polańczyk, dnia 15 września 2010 r.